Κείμενο: Βαγγέλης Παππάς
Εικονογράφηση: Μαρίνα Δημοπούλου
Εκδόσεις: Καλειδοσκόπιο
Χρονιά έκδοσης: 2024
Ηλικίες: 7+, 9+ (ο εκδότης το δίνει για 8+)
Η Δάφνη είναι ένα κορίτσι που γεννιέται και μεγαλώνει σε μια παράξενη χώρα: την χώρα των Ριγέ. Εκεί τα πάντα έχουν ρίγες: οι άνθρωποι, τα ζώα (ζέβρες, τίγρεις, μέλισσες), οι κάτοικοι που δίνουν ραντεβού στις διαβάσεις των πεζών, τα ρούχα… Για να προστατεύσουν μάλιστα αυτή τη ριγέ τους πραγματικότητα, ορθώνουν ένα τείχος από πέτρα γύρω από τη χώρα τους και όλοι είναι ικανοποιημένοι. Μόνο που η Δάφνη δεν είναι ριγέ. Δηλαδή είναι, αλλά κάθε φορά που μιλάει, τραγουδάει ή χορεύει, οι ρίγες της καμπυλώνουν και όλοι σοκάρονται, και την κρατούν σε μια μόνιμη απόσταση από τη μουσική. Η μικρή Δάφνη βρίσκει καταφύγιο στον παππού Μιτς, τον μόνο που δεν ασπάζεται την κυριαρχία του ριγέ και που έχει ένα σχέδιο…
Η ιστορία που μας αφηγείται ο Βαγγέλης Παππάς είναι ξεκάθαρα μια ιστορία για τη διαφορετικότητα. Σε μια κοινωνία πολύ αυστηρά δομημένη, όπου οι ρίγες γίνονται κάγκελα και οι άνθρωποι φυλακίζονται εκεί πολύ ευχαρίστως, δημιουργείται μια ιδιαίτερη δυστοπία. Μύθοι που τρομάζουν τα παιδιά για να μη γίνουν αντι-ριγέ, προφυλάξεις και επινοήσεις για να διατηρήσουν την αγάπη τους για το ριγέ (όπως η εφεύρεση του… barcode) και άλλες λεπτομέρειες γεμίζουν τις πρώτες σελίδες του βιβλίου.
Μέχρι εδώ καλά, μέχρι που έρχεται στην ιστορία μας η Δάφνη… Και δεν καταλαβαίνουμε ακριβώς γιατί η Δάφνη είναι τόσο ξεχωριστή. Οι ρίγες της “καμπυλώνουν” και “αλλού μίκραιναν, αλλού μεγάλωναν, αλλού πλησίαζαν και αλλού απομακρύνονταν, άλλες μπλέκονταν και άλλες εξαφανίζονταν”… Μα δε συνεχίζουν να είναι ρίγες, θα ρώταγε ένα παιδί; Λεπτομέρεια, θα μου πείτε. Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι σε ένα παιδικό δεν (πρέπει να) υπάρχει τίποτα περιττό και προσπεράσιμο. Έχει κι άλλες μπερδευτικές λεπτομέρειες: η Δάφνη γίνεται φανατική βιβλιοφάγος και “έφτασε να διαβάζει ακόμα και ποίηση” στη δημοτική βιβλιοθήκη. Όλα καλά, μέχρι που λίγο παρακάτω μαθαίνουμε ότι “οι ποιητικές συλλογές ήταν τα μοναδικά βιβλία που κυκλοφορούσαν ελεύθερα στη χώρα των Ριγέ”. Άρα, τι άλλο θα μπορούσε να διαβάζει η Δάφνη εκτός από ποίηση στη δημοτική βιβλιοθήκη;
Μετά είναι το σχέδιο του παππού Μιτς (προσπερνώ το σημείο που η Δάφνη, ακόμα και στο πατρικό της, άκουγε μουσική μέσω πικάπ και κασετόφωνου…) που είναι τόσο επικίνδυνο όσο και παράλογο: με κίνδυνο να κάνω… σπόιλερ στο βιβλίο, ο παππούς προτρέπει την 8χρονη(!) Δάφνη να το σκάσει από τη χώρα μες στη νύχτα για να βρει ανθρώπους που της ταιριάζουν καλύτερα. Μάλιστα ο παππούς “περίμενε, κάνοντας διάφορες διασκεδαστικές (για εκείνον) υποθέσεις για το τι μπορεί να συνέβαινε στο μέλλον της εγγονής του”. Ειλικρινά, δεν καταλαβαίνω τι συμβαίνει. Τελικά η Δάφνη φεύγει με μοναδικό της όπλο ένα ψαλιδάκι που για κάποιον λόγο βαφτίζει Δαβίδ και ο παππούς ενθουσιάζεται(;) (“Α-ΨΟ-ΓΟ”! αναφωνεί), λύνει έναν γρίφο που υπήρχε μόνο εν είδει απομακρυσμένου λογοπαιγνίου στο βιβλίο, φυτεύει έναν κισσό χωρίς κανέναν απολύτως λόγο και φεύγει από τη χώρα των Ριγέ… χωρίς να μάθουμε ποτέ τι απέγινε (καν αν επιβίωσε ως οχτάχρονο), διότι εδώ ο συγγραφέας πετάει το μπαλάκι στους μικρούς αναγνώστες: τι συνέχεια θα έδιναν αυτοί;
Μιλάμε για ένα βιβλίο με μπερδεμένες και περιττές λεπτομέρειες, περίεργη πλοκή, αλλόκοτους ή και απόντες χαρακτήρες και ένα μη-φινάλε. Βλέπω τις καλές προθέσεις, αλλά μάλλον εξαντλήθηκαν στους συμβολισμούς και στα λογοπαίγνια. Η εικονογράφηση της Μαρίνας Δημοπούλου είναι ενδιαφέρουσα καθώς έχει αξιοποιήσει στο έπακρο το μοτίβου της ριγέ εμμονής, και βρίσκω πολύ όμορφη τη χρήση ελάχιστου, αλλά έντονου, χρώματος στις εικόνες, με εξαίρεση ενός πολύχρωμου δισέλιδου προς το τέλος της ιστορίας. Εν τούτοις, σε σημεία τη βρίσκω κάπως απλοϊκή και διεκπεραιωτική, σε ένα κείμενο που αν μη τι άλλο έχει τη γοητεία των εικονοποιητικών λεπτομερειών.
