Κείμενο / Εικονογράφηση: Πέτρος Χριστούλιας
Εκδόσεις: Ίκαρος
Χρονιά έκδοσης: 2024
Ηλικίες: 9+
Τέσσερα παιδιά, ο Δημήτρης, ο Αλί, ο Τζάκο και η Νίκη, συναντιούνται στην Καμάρα της Θεσσαλονίκης και γίνονται μοιραία φίλοι και συμπολεμιστές σε μια περιπέτεια που κρατά λίγες ώρες. Σε μια αλλιώτικη, παλιά Θεσσαλονίκη, που οι άνθρωποι και οι κοινότητες μετριούνταν αλλιώς, τα τέσσερα παιδιά έρχονται από διαφορετικές συνοικίες και, λίγο-πολύ, κόσμους. Ο Δημήτρης, που κατοικεί στη γειτονιά των Ρωμιών, πιάνει φιλία με τον Αλί, από τη γειτονιά των Μουσουλμάνων, και αποφασίζουν να ξεκινήσουν για μια μικρή εξερεύνηση στην πόλη τους. Φτάνοντας στο μεγάλο πολυπολιτισμικό παζάρι της πόλης συναντούν τον πολυμήχανο μικρό Τζάκο, ένα εβραιόπουλο που βοηθά τον έμπορο πατέρα του και όλοι μαζί θα… ανακαλύψουν τη γενναία μικρή Νίκη, μια αγρότισσα που μπήκε κρυφά στο κάρο του γαλατά πατέρα της και χάθηκε.
Ο Χριστούλιας αποδεικνύει με κάθε του βιβλίο, τόσο σε επίπεδο κειμένου όσο και εικονογράφησης, πόσο ωραία κατέχει την παιδική αφηγηματικότητα. Παρότι μέσα από το βιβλίο περνούν πολλές και μεγάλες πληροφορίες ιστορικού και πολιτισμικού ενδιαφέροντος, δεν ξενίζει ποτέ μες στην πλοκή και εντάσσονται με έναν τρόπο μαγευτικό και περιπετειώδη. Ο μικρός αναγνώστης παρακολουθεί ξετρελαμένος τις ωραίες περιπέτειες: τους μύθους και τις ιστορίες των παιδιών για τη γοργόνα αδελφή του Μεγαλέξανδρου και τα κλεμμένα αγάλματα (τις Μαγεμένες Καρυάτιδες της Θεσσαλονίκης), την Σκύλλα και τη Χάρυβδη, τις έξυπνες κατασκευές των παιδιών για να βγουν αλώβητοι από τον καθιερωμένο πετροπόλεμο μεταξύ γειτονιών, τις ύποπτες συναλλαγές του λιμανιού και τους λαθρεμπόρους…
Η ιστορία είναι γλυκιά αλλά και συναρπαστική. Στο ενδιάμεσο μαγευόμαστε από τα αρώματα και τα χρώματα του κρόκου και του γλυκάνισου, αγωνιούμε για την τύχη της Νίκης και γελάμε με τα καβγαδάκια των υπολοίπων της παρέας. Οι χαρακτήρες είναι εξαιρετικά δομημένοι, με ζωντανές προσωπικότητες και αληθινές σχέσεις. Ακόμα και οι μικρότεροι χαρακτήρες, όπως οι μητέρες των παιδιών, οι έμποροι ή οι χωροφύλακες έχουν μια πραγματική υφή και δεν αποτελούν “πιόνια” της πλοκής. Θα ήθελα να μάθω περισσότερα για τη μοίρα τους! Κι όχι γιατί το κείμενο μου άφησε κάτι εκκρεμές ή ελλιπές, αλλά γιατί με κέρδισαν και με ενθουσίασαν.
Επανέρχομαι στην εικονογράφηση του Χριστούλια, που αγαπώ. Χαίρομαι που αυτός ο καλλιτέχνης έχει τόσο ταλέντο και στις δύο όψεις των βιβλίων του και αυτό μας προσφέρει τέτοιες ωραίες και άρτιες δημιουργίες. Ένα παράδειγμα: όταν ο Δημήτρης και ο Αλί αφηγούνται την ιστορία του Μεγαλέξανδρου και της γοργόνας, η εικονογράφηση από ρεαλιστική μετατρέπεται σε σπαστά κουκλάκια θεάτρου σκιών, με ορατές τις αρθρώσεις των νευρόσπαστων και την αίσθηση του θεατρικού σκηνικού. Υπέροχη λεπτομέρεια, και τόσο, αλήθεια, παιδική! Οι ασπρόμαυρες εικόνες τύπου κόμικ (σε αίσθηση κίνησης και έκφρασης) ντύνουν επιδέξια την ιστορία και κάνουν αξιολάτρευτους τους μικρούς ήρωες. Το εξώφυλλο, έγχρωμο αυτό, είναι από μόνο του ένας όμορφος εκφραστικός μικρός πίνακας. Το κυριότερο όμως είναι η ατμόσφαιρα της παλιάς Θεσσαλονίκης και πώς αυτή έχει αποδοθεί με σεβασμό και μαγεία, σαν κινηματογραφικό τρικ, μέσα από τα απλά αλλά λεπτομερή τοπία.
Συχνά μιλάμε για το “ποιο βιβλίο θα έδινα σε ένα παιδί να διαβάσει”. Η Μαγεμένη ανήκει σε αυτήν την κατηγορία αδιαμφισβήτητα· είναι βιβλίο καλογραμμένο, ενδιαφέρον, παιδικό μα όχι απλοϊκό. Δίνει ωραία στοιχεία για ιστορία και πολιτισμό χωρίς να έχει στάλα διδακτισμού και εθνικισμού. Μεταδίδει την αγάπη που έχει ο ίδιος ο δημιουργός για την πόλη και την ιστορία της με ένα τρόπο παιχνιδιάρικο και κυρίως; Η περιπέτεια είναι συναρπαστική! Γιατί στο κάτω-κάτω της γραφής, αυτό είναι τελικά και το ζητούμενο.
