Ένας οδηγός με Ασκήσεις & Προτάσεις για τον Παιδαγωγό (περιλαμβάνονται 7 θεατρικά έργα ελεύθερα δικαιωμάτων, προς χρήση για παιδικές θεατρικές ομάδες)
Συγγραφέας: Βυζαντία Πυριόχου Γκυ
Εικονογράφηση: Μελίνα Γκυ Πυριόχου
Εκδόσεις: Ιων
Χρονιά έκδοσης: 2021
Ηλικίες: για εκπαιδευτικούς, ψυχοθεραπευτές. εμψυχωτές ομάδων παιδιών
Το βιβλίο «Η Θεατρική Αγωγή μέσα στο σχολείο και το θεατρικό εργαστήρι» της Βυζαντίας Πυριόχου Γκυ αποτελεί έναν χρήσιμο οδηγό για όσους θέλουν να εντάξουν το θέατρο στη διδασκαλία ή στην εμψύχωση παιδικών ομάδων. Δεν είναι απλώς ένα εγχειρίδιο, είναι μια πρόσκληση για δράση, ένα εργαλείο ελεύθερης δημιουργίας.
Χωρίς να πλατειάζει, με καθαρό και ουσιαστικό λόγο, συνδυάζει τη θεωρητική τεκμηρίωση με πλούσιο υλικό για άμεση εφαρμογή, παραμένοντας φιλικό και… προσγειωμένο. Στόχο έχει, άλλωστε, την πρακτική κατανόησή του και από επαγγελματίες που δεν είναι εξοικειωμένοι με το αντικείμενο, αλλά επιθυμούν να πειραματιστούν και να φέρουν το θέατρο στις ομάδες τους
Η δομή του βιβλίου ακολουθεί την ίδια τη διαδικασία του θεατρικού παιχνιδιού. Χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια, το καθένα από τα οποία η συγγραφέας προλογίζει με ρητά καλλιτεχνών. Μαζί με τα ενδιαφέροντα σκίτσα της μητέρας της γίνονται μικρές γέφυρες μεταξύ πράξης και στοχασμού και προσδίδουν μια προσωπική «χειροποίητη» νότα.
Στο πρώτο κεφάλαιο, που λειτουργεί σαν εισαγωγικό σημείωμα, η συγγραφέας καλεί τον αναγνώστη να την ακολουθήσει σε έναν περίπατο. Του δίνει τις πληροφορίες που χρειάζεται να γνωρίζει για να αποφασίσει αν θα συνταξιδέψει μαζί της ή όχι. Του λέει ότι το βιβλίο μιλάει για παιδιά 4-11 ετών, αναφέροντας και τον λόγο: στην προεφηβεία η δυναμική του θεατρικού παιχνιδιού αλλάζει, οπότε είναι ασφαλέστερο να επικεντρωθεί σε μικρότερες ηλικίες. Συνεχίζοντας, αναφέρει και την ειδοποιό διαφορά ανάμεσα στο θεατρικό παιχνίδι και το παιδικό θέατρο, που είναι κυρίως η ελευθερία. Στο θεατρικό παιχνίδι ΔΕΝ υπάρχει κείμενο προς αποστήθιση, στερεοτυπικοί ρόλοι και δοκιμασμένοι τρόποι. Τα παιδιά χρησιμοποιούν σαν όχημα την φαντασία τους, μπορούν να ακολουθήσουν τα πιο φανταστικά και απελευθερωτικά μονοπάτια, να γίνουν ό,τι έχουν φανταστεί. Ωστόσο, ακόμα και μέσα στους ρευστούς κανόνες της θεατρικής αγωγής μπορεί να δημιουργηθεί παράσταση που όμως θα έχει προκύψει από αυτοσχεδιασμούς των παιδιών που έχουν ενοποιηθεί σε ενιαία μορφή. Γι’ αυτό και το βιβλίο ασχολείται κυρίως με αυτή τη δεύτερη κατηγορία και στο τέταρτο κεφάλαιο παρατίθενται διασκευασμένα έργα.
Ο αναγνώστης ήδη την ακολουθεί. Κατά τη διάρκεια του περιπάτου (στο δεύτερο κεφάλαιο) του μιλάει για την κοινωνική αξία του θεάτρου, για το παιχνίδι, την ιστορία και τα είδη του, το θεατρικό παιχνίδι καθώς και τη δυναμική της αφήγησης και της δραματοποίησης. «Το θεατρικό παιχνίδι βοηθά το παιδί να εκφραστεί, να αποκτήσει γνώση και ενσυναίσθηση, να επιλύσει προβλήματα και να διαχειριστεί τα συναισθήματά του με υγιή τρόπο» ακούγεται να του λέει με ενθουσιασμό και ο αναγνώστης εμπνέεται και ακολουθεί με περισσότερο ενδιαφέρον.
Στο τρίτο κεφάλαιο του κάνει δώρο μια “θεατρική εργαλειοθήκη”: 102 παιχνίδια, ταξινομημένα σε πέντε κατηγορίες (παρουσίαση, ζέσταμα, χαλάρωση, ασκήσεις και αυτοσχεδιασμούς), χωρίς ωστόσο να τον περιορίζει, επιτρέποντάς του να κινηθεί και έξω από το πλαίσιο, να πειραματιστεί, να εμπνευστεί και να τα προσαρμόσει.
Τώρα πια, ο συνταξιδιώτης της είναι έτοιμος για το τέταρτο και εκτενέστερο κεφάλαιο! Του χαρίζει επτά θεατρικά έργα ελεύθερα πνευματικών δικαιωμάτων που «γράφτηκαν για να τα παίξουν παιδιά, απευθύνονται σε παιδιά, και δημιουργήθηκαν με την πολύτιμη βοήθεια των ίδιων των παιδιών, αποτυπώνοντας την παιδική ψυχή με το ιδιαίτερο χιούμορ και την τρυφερότητα που της αναλογεί»
Καθώς ο περίπατος ολοκληρώθηκε και ο συνταξιδιώτης της είναι έτοιμος, πια, να ανοίξει τα δικά του φτερά, στο πέμπτο κεφάλαιο, του προτείνει μόνο τίτλους από ιστορίες, παραμύθια καθώς επίσης και μουσικές επιλογές να διανθίσει τα προηγούμενα ή να αποτελέσουν αυτόνομες ιδέες για θεατρικό παιχνίδι, δραματοποίηση ή αφήγηση. Ένα ακόμα πολύτιμο δώρο που του χαρίζει στο τέλος, ως ανάμνηση αυτής της βόλτας, είναι η πλούσια βιβλιογραφία, σε περίπτωση που θέλει να εμβαθύνει περισσότερο αλλά είναι και ένας τρόπος να του πει ότι και η ίδια ακολούθησε άλλους σε αντίστοιχους περιπάτους πριν γίνει η ίδια οδηγός
Ένα πραγματικό περιστατικό από την εμπειρία της ως δασκάλα θεατρικής αγωγής αφήνει για το τέλος και το μοιράζεται η συγγραφέας με τον αναγνώστη αντί επιλόγου, σαν αναστοχασμό. Ένα περιστατικό που παραμένει στην καρδιά της ως ο απόλυτος ορισμός της ελευθερίας, κλείνοντας το βιβλίο όχι με θεωρίες και γενικότητες, αλλά με αλήθεια.
