Το τελευταίο διάστημα στην Αμερική, και συγκεκριμένα στην Πολιτεία της Φλόριντα, παρατηρείται ανησυχητική αύξηση προσπάθειας λογοκρισίας βιβλίων για παιδιά και νέους. Λίγους μήνες πριν, και συγκεκριμένα τη δεύτερη μέρα της Διεθνούς έκθεσης Παιδικού Βιβλίου της Μπολόνια, τον περασμένο Μάρτιο, παρακολούθησα μέρος της συζήτησης με τίτλο «Censorship of Books: what is the state of children’s book banning around the world and what is being done?» (Λογοκρισία βιβλίων: τι συμβαίνει στον κόσμο με τις απαγορεύσεις παιδικών βιβλίων και τι κάνουμε για αυτό;), με συντονίστρια την Barbara Marcus, πρόεδρο του εκδοτικού οίκου Penguin Random House, ΗΠΑ. Το θέμα της ομιλίας αυτής είναι τρομερά επίκαιρο, ακόμα και τρεις μήνες μετά, με την απαγόρευση βιβλίων να εντείνεται αντί να μειώνεται και σε συνδυασμό με τον μήνα Pride που διανύουμε.
Την ομιλία ξεκίνησε ο Jon Anderson, πρόεδρος και εκδότης του παιδικού τμήματος του εκδοτικού Simon & Schuster και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Συνασπισμού κατά της Λογοκρισίας (NCAC), Η.Π.Α. Ο Anderson ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η λογοκρισία παιδικών και νεανικών βιβλίων έχει πάρει διαστάσεις επιδημίας στην Αμερική τα τελευταία χρόνια. Μάλιστα, κατά την περίοδο 2021-2022 απαγορεύτηκαν 2.500 βιβλία, χωρίς να τηρούν καν τις βασικές προϋποθέσεις του NCAC. Αυτό είχε επιπτώσεις σε 1.300 συγγραφείς και περί τους 260 εικονογράφους. Η απαγόρευση και μη πρόσβαση αυτών των βιβλίων στις σχολικές βιβλιοθήκες αφορούσε τα παρακάτω θέματα: 41% ΛΟΑΤ+, 22% περιεχόμενο με σεξουαλικές αναφορές και 21% φυλετικές διακρίσεις και ρατσισμό.
Επεσήμανε μάλιστα πως, ενώ παλαιότερα η λογοκρισία προερχόταν από μεμονωμένες ομάδες ή πολιτείες, πλέον υπάρχει μια οργανωμένη εθνική προσπάθεια από συντηρητικές παρατάξεις και μαμαδομπλόγκερς, τις Moms for Liberty. Άμεσος στόχος η περιθωριοποίηση συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και η αποσιώπηση/διαγραφή ιστορικών γεγονότων με θέμα τις φυλετικές διακρίσεις. Εκπαιδευτικοί και βιβλιοθηκονόμοι βρίσκονται στο στόχαστρο, όπως και συγγραφείς και εικονογράφοι, τα έργα των οποίων αποτελούν στόχο, ακόμα και γονείς που επιθυμούν την ελευθερία της έκφρασης για τα παιδιά τους.
Ο Anderson έκλεισε τη ομιλία του με ένα ενθαρρυντικό μήνυμα. Το μεγαλύτερο όπλο κατά της λογοκρισίας, είναι τα ίδια τα παιδιά. Το NCAC κάνει συστηματικές προσπάθειες να ενημερώνει τις σχολικές κοινότητες για το δικαίωμά τους στην ελεύθερη πρόσβαση βιβλίων. Τα παιδιά αξίζουν να βλέπουν τον εαυτό τους σε βιβλία και αξίζουν πρόσβαση σε μια ποικιλία ιστοριών και προοπτικών που τα βοηθούν να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους.
